CamBam Snelstarthandleiding

CamBam is een programma dat een DXF-tekening kan omzetten naar GCODE, zodat je een frees kan aansturen.

CamBam is zeker niet het enige en misschien ook niet het beste programma hiervoor. Het is wel redelijk goedkoop (€ 100,-) en de ontwerper reageert op het forum als je een probleem hebt, wat ook een voordeel is. Het staat je vrij om zelf een ander programma te gebruiken, de principes zijn hetzelfde. Zorg wel dat je een programma hebt waarbij je goed kan zien wat er gaat gebeuren, want als de frees dingen gaat doen die niet moeten, heb je al snel grote schade (aan je werkstuk, de frees en jezelf).

CamBam Basics

Standaard config importeren

CamBam bewaart zijn config files in Linux in

~/.config/CamBam plus 1.0

op windows 7 en later:

C:\ProgramData\CamBam plus 1.0\

Configuratie-instellingen zijn voor een groot deel machine-specifiek, dus als je uitgaat van mijn configuratie, dan heb je een goede start op de ZB45 CNC. Let wel: je moet de instellingen altijd nog zelf controleren!

Mijn configuratie (nov 2018): File:CamBam plus 1.0.zip

Intro CamBam

In de workshop lopen we CamBam even snel door. Om het goed te leren kan je de tutorials hier gebruiken.

In deze cursus gaan we uit van de Engelstalige versie van CamBam. Termen die in het programma voorkomen zijn daarom in het Engels. Nederlandse vertaling is wel te downloaden en te importeren.

Het scherm van CamBam bestaat uit 3 delen:

• De Toolbar. Hier vind je een aantal veelgebruikte teken-opties (in groen) en bewerkingen (in rood).
• Het tekenscherm (rechts). In dit scherm zie je de huidige opdracht en kan je wijzigingen direct aanbrengen.
• Het linkerpaneel: hierin staat bovenin de Drawing Tree en daaronder het Properties Window.

Teken-opties

De standaard bewerkingen zijn:

• Polyline: teken een object uit rechte lijnen. Eindig een Polyline met ENTER, sluit 'm met C.
• Circle: teken een circel
• Point List: maak een verzameling punten. Dit is vooral handig om snel even een aantal boorgaten toe te voegen. De punten vormen samen 1 object, waarmee je gemakkelijk één bewerking kan definieren.
• Rectangle: teken vierkant
• Text: voeg een tekst toe
• Arc: voeg een boog toe (vooral handig als onderdeel van een polyline
• Import Mesh: hier kan je een 3D stl vorm importeren

Alle teken-tools zijn 2D, maar je kan er wel 3D machining operaties aan toekennen (b.v. Camfer / schuine randen).

Machining operations

• Profile (om iets uit te snijden)
• Pocket (om een deel eruit te halen)
• Engrave (iets tot een diepte graveren)
• 3D profile (3D ontwerp graveren)
• Drill (gat boren)
• Import GCODE (ready made)

Linkerpaneel

In het linkerpaneel zijn belangrijk:

• De Drawing Tree. Bovenaan staan alle objecten, onderaan de machine-bewerkingen die daarop gedaan gaan worden.
• System Tab: hier staan de standaard-instellingen van het programma. Hier kan je b.v. een nieuwe tool aanmaken en permanent opslaan, maar ook een complete style (b.v. voor een materiaal) aanmaken.
• Properties window: hier kan je per machine operatie alle instellingen precies zo instellen als je ze hebben wilt. Als je jezelf erop betrapt dat je hier veel en vaak moet wijzigen, moet je dus een Style aanmaken in de System Tab!

Handige toetsen

CTRL-J Join, om delen van een polyline samen te voegen
CTRL-M Move: object verplaatsen
CTRL CVM: copy, paste en verplaats: de snelste manier om een object te dupliceren
CTRL_Z: de OOPS toets!

CamBam config

Veelgebruikte instellingen

Zachte houtsoorten

Wij werken veel met berken Multiplex. Dat is vrij zacht en dus snel te frezen. Instellingen:

frees: 6mm spiraalfrees
spindle speed: 9000 rpm
feedrate: 3000 mm/min
diepte per gang: 9.3mm (dan ben je in 2x op 18.5mm, dat is wat we meestal instellen voor een 18mm Berken Multiplex plaat)

Een feedrate van 3000 mm/min is geschikt voor grote objecten met weinig scherpe bochten. Heb je een gedetailleerder ontwerp, dan moet je de feedrate omlaag brengen om te voorkomen dat de machine gaat schudden. Dit kan eventueel met de sliders in LinuxCNC terwijl de machine bezig is.

Deze instellingen zijn ook geschikt voor populier multiplex en andere zachte houtsoorten.

MDF

MDF kan ongeveer even snel gefreesd worden als berken multiplex, maar er blijft veel stof achter in de sleuven. Dit stof kan bij een volgende gang voor lelijke afwerking of zelfs skippen zorgen. Het is dus aan te raden MDF per laag te frezen en na elke laag de machine even stil te zetten en de sleuven handmatig leeg te zuigen. Let op: MDF-stof is vervelend en ongezond stof!

Okoumé

Okoumé is een houtsoort die groeit op een rotsachtige bodem. Bij het frezen is het vergelijkbaar met berken multiplex, maar de frees wordt er erg snel bot van omdat er rots-stof in het hout zit! Hou dus goed in de gaten of je frees nog wel scherp is, die kan gemakkelijk breken.

Betonplex

Betonplex kan best snel gefreesd worden (3000 mm/min), maar de bovenlaag is bros, dus als ongelijkmatige vormen freest, moet je aanzienlijk langzamer frezen om uitbreken te voorkomen.

Eiken, Esdoorn en andere harde houtsoorten

3-4mm diepte per gang, snelheid en spindle speed iets lager dan bij zachte houtsoorten. Bij snel frezen kan het hout ook gemakkelijk uitbreken!

Alubond

Alubond is een materiaal dat bestaat uit twee dunne lagen aluminium met ABS (plastic) er tussen. Dit materiaal is goed te frezen, maar met een spiraalfrees loop je het risico dat het omhoogtrekt in de frees omdat het vrij flexibel is.

frees:           6mm rechte frees  3mm rechte frees   Phantom HSS-Co 7.3mm, 90 graden/T3 (vlakke top 3mm)
spindle speed:   6000 rpm          2400 rpm           6000 rpm
feedrate:        1000 mm/min       1000 mm/min        1000 mm/min
diepte per gang: 3.5mm             2mm                3.5mm

Boren in Alubond

boor:            6mm HSS staalboor 3mm HSS staalboor
feedrate:        300 mm/min        150 mm/min
spindle speed:   1500 rpm          1500 rpm

Tijdens het boren regelmatig stoppen om de boor schoon te maken (na een paar gaten soms al)!

Plexiglas

Plexiglas is goed te frezen, maar het is bros, dus het kan breken. Als je dun plexiglas met een spiraalfrees freest, trekt het omhoog in de frees. Je moet het dus goed vastzetten om dat te voorkomen.

• Als je te langzaam freest, smelt plexiglas!
• Bij dunne platen (<4mm) kan je de freesrichting omdraaien: Climb, niet conventional, hiermee voorkom je omhoog kruipen van de plaat.
• 6mm frees met 1 snijvlak is ideaal voor dunne platen, 8mm voor > 12mm
• diamantfrees als je het echt heel mooi wilt afwerken, of na het frezen polijsten

tips:

http://www.ketele.com/PMMA%20frezen.htm
http://www.perlaplast-kunststofshop.nl/kunststof-bewerken/acrylaat-plexiglas/frezen.html

Gaten boren

Bij het frezen beweegt de freeskop vooral opzij en niet recht naar beneden. Als je kleine gaten moet boren waarbij de boor of frees vrijwel recht omlaag beweegt, moet je de spindle-snelheid aanzienlijk omlaag brengen om verbranding te voorkopen. In berken multiplex kan je b.v. boren met een spindle speed van 3000 rpm.

Techniek

Meer weten over de techniek achter instellingen: Speed & Feed Primer ~ Long & Boring & Essential

Spindlespeed en snelheid voor metalen (andere cnc!): https://www.whitneytool.com/SpeedAndFeedCalculator.aspx

Aan de slag

Bekijk eerst de videos: http://cambam.info/vids/

Maak een DXF of teken in CamBam. Als je ontwerp af is:

• Bepaal welke tool je gaat gebruiken en definieer die in CamBam
• Kies je materiaal en stel dat in in CamBam (je hebt dan de Styles die bij dat materiaal horen). In het begin heb je hier niets aan, maar uiteindelijk bouw je de juiste defaults op.
• Kijk of alle objecten één geheel zijn. Vaak moet je van een geimporteerde file nog polylines samenvoegen.
• Bepaal de verschillende machining operations die je wilt doen.
• Definieer de machining operations.

Gebruik “generate toolpaths” om te kijken of de machine doet wat je wil

Tijdsduur bepalen

CamBam geeft na het uitrekenen van een toolpath een schatting van de tijd die een operatie duurt als je "diagnostic level" in System->Configuration op 4 hebt staan. Let op: dit werkt niet voor alle operaties, boren wordt bijvoorbeeld niet meegerekend. Als je veel boort, kan de tijd dus aanzienlijk langer uitpakken!

Objecten selecteren

• click = selecteren
• CTRL-click = object toevoegen aan selectie
• CTRL-A = alles selecteren
• SHIFT-CTRL-A = alles in huidige layer selecteren (eerst op layer klikken)

Voorbeeld bestand: https://wiki.zb45.nl/images/design4.cb